رابط یا موف بیمتال چیست و چه کاربردی دارد؟

مقدمه‌ای بر رابط یا موف بیمتال

رابط یا موف بیمتال، به منظور اتصال کابل آلومینیومی به کابل مسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو، برای اینکه بتوان در هر دو کابل مقاومت تقریبا یکسانی را به جریان انداخت، لازم است که سطح مقطع کابل آلومینیومی که هادی نازل‌تری در مقایسه با مس است، بیشتر از سطح مقطع کابل مسی یکسان با همان آمپر باشد. به همین خاطر، قسمت ورودی کابل آلومینیومی همیشه قطر بیشتری در مقایسه با قسمت ورودی کابل مسی دارد.

به منظور بهره‌گیری از این رابط یا موف، کابل آلومینیومی داخل لوله موف می‌شود و با وسیله پرس متناسب با سایز مرتبط پرس می‌گردد. این اتفاق برای کابل مسی نیر تکرار خواهد شد. نکته مهمی که وجود دارد این است که بخش داخلی این رابط‌ها یا موف‌ها مسدود است. بنابراین اتصال مستقیم میان دو سیم مسی و آلومینیومی برقرار نمی‌شود و اتصال فقط به واسطه رابط یا موف بیمتال انجام می‌گیرد.

لوله آلومینیومی موجود در این رابط یا موف، آمیخته به گریسی خاص با مقاومت دمایی بالا است که نه تنها از اکسید شدن آلومینیوم جلوگیری می‌کند، بلکه باعث می‌شود اتصال الکتریکی کابل به لوله ورودی کابلشو بهبود پیدا کند. لوله ورودی رابط‌ یا موف‌ به وسیله یک درپوش پلاستیکی مسدود گردیده است تا گریس به بیرون از لوله نشت نکند. به تکنولوژی اتصال مس به آلومینیوم، “جوش اصطکاکی” گفته می‌شود.

در رابط یا موف بیمتال  پیش از سوراخ کاری نواحی آلومینیومی و مسی، جوش اصطکاکی به وجود می‌آید و بعد از آن مراحل سوراخ کاری و … انجام می‌شود. با در نظر گرفتن این پروسه تولید، اتصال جدا نشدنی مس به آلومینیوم رابط یا موف تولید شده نهایی تضمین شده است. چرا که اتصالات ضعیف ضمن فرآیندهای بعد از جوش اصطکاکی، خود به خود آشکار و از چرخه تولید حذف خواهند شد.

در ادامه این مطلب به توضیح بیشتر رابط یا موف بیمتال خواهیم پرداخت.  با ما همراه باشید.

 

موف چیست؟

رسانا بودن جریان الکتریسیته در فلز آلومینیوم در مقایسه با بسیار مس کمتر است. در نتیجه به این خاطر که جریانی که توسط موف میان دو کابل مسی و آلومینیومی انتقال پیدا می‌کند در همه مسیر از مقاومت یکسانی برخوردار باشد، لازم است کابل آلومینیومی دارای سطح مقطع بالاتری در برابر کابل مسی باشد.

از این رو در یک رابطه یا موف بیمتال استاندارد قسمت ورود کابل آلومینیومی در مقایسه با قسمت ورود کابل مسی قطر بیشتری خواهد داشت. عمدتا بر روی موف‌های بیمتال نام شرکت سازنده و مدل و همچنین سطح مقطع کابل آلومینیومی بر حسب میلی‌متر مربع درج می‌گردد.

 این رابط‌ها یا موف‌ها در اندازه‌های گوناگون برای ورودی کابل آلومینیومی از سطح مقطع ۱۶ الی ۵۰۰ میلی‌متر مربع تولید می‌شوند. بر روی رابط یا موف بیمتال اندازه کابل آلومینیومی ورودی به رابط یا موف بر اساس میلی‌متر مربع درج گردیده است.

انواع موف

به طور کلی موف‌ها به لحاظ جنس به سه نوع آلومینیومی، مسی و بیمتال یا دوفلزه دسته‌بندی می‌شوند. این مسئله که برای اتصال دو کابل به یکدیگر از چه نوع دوراهی باید استفاده کنیم به جنس و سطح مقطع کابل‌هایی که می‌خواهیم از طریق موف به یکدیگر متصل گردند، بستگی خواهد داشت.

رابط‌ها یا موف‌ها در اندازه‌های گوناگونی تولید می‌گردند و به منظور انتخاب یک رابط یا موف مناسب می‌بایست به سایز و اندازه کابل مورد نظر خود توجه داشته باشیم. برای آنکه بهتر بدانیم انواع گوناگون موف دارای چه ویژگی‌ها و کاربردهایی هستند، ابتدا باید درک کاملی از این سوال که موف چیست پیدا کنیم. پس در ادامه، جنس‌های گوناگون رابط یا موف را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بهتر بدانیم رابط یا موف بیمتال چیست.

• موف مسی
• موف آلومینیومی
• موف بیمتال

 

رابط یا موف مسی

هر موقع هر دو کابلی که می‌خواهیم از طریق موف به یکدیگر اتصال یابند از جنس مس باشند، از موف‌های مسی بهره‌گیری می‌شود. در ساخت این نوع از موف‌ها از فلز مس با درصد خلوص بسیار زیاد 95/99 به کار برده می‌شود تا بدون هیچ گونه شکاف و درزی موف مسی تولید شود.

موف آلومینیومی

همانند رابط‌های مسی، موف‌های آلومینیومی نیز هنگامی که هر دو کابل از جنس آلومینیوم باشند مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ساخت موف‌های آلومینیومی از آلومینیوم با خلوص بیش از 99 درصد به کار برده می‌شود.

رابط یا موف بیمتال (Bi-metal)

ابتدا برای آنکه بدانیم موف چیست و چه کاربردی دارد، می‌بایست با موف‌های بیمتال آشنا شویم. امکان دارد در شرایطی لازم باشد که یک کابل مسی را به یک کابل آلومینیومی متصل کنیم. برای اتصال یک کابل مسی به یک کابل آلومینیومی می‌بایست از رابط یا موف بیمتال بهره‌گیری کرد. موف‌های بیمتال این قابلیت را دارند که از خورده شدن و اکسید شدن ناشی از اتصال دو فلز غیر همسان مانند مس و آلومینیوم جلوگیری کنند.

برای تولید این موف‌ها، فلز مس با خلوص 95/99 درصد و فلز آلومینیوم با خلوص 6/99 درصد به کار برده می‌شود. این فلزها طی پروسه‌ای به عنوان جوش اصطکاکی، بسیار محکم به یکدیگر متصل می‌گردند، به طوری که موقع پرس شدن کابل‌ها در دو سمت رابط یا موف بیمتال هیچ گونه سوراخ یا آسیبی در آن به وجود نمی‌آید.

در ادامه بعد از جوش‌ خوردن مس و آلومینیوم، حفره‌های مورد نظر به منظور ورود کابل‌ها در دو سمت موف ایجاد می‌شود.

در موف‌های بیمتال، هنگام متصل شدن دو کابل از دو جنس متفاوت، کابل مسی به طرف مسی موف وارد می‌شود و کابل آلومینیومی هم در طرف آلومینیومی قرار می‌گیرد. طرف آلومینیومی رابط‌های بیمتال به یک ماده روغنی یا همان گریس آغشته می‌شود تا مانع از خورده شدن آلومینیوم گردد و همینطور اتصال کابل به قسمت آلومینیومی موف را بهبود بخشد. جهت پیشگیری از نشتی دادن این ماده روغنی، بخش ورودی موف به وسیله یک درپوش پلاستیکی مسدود می‌شود.

 

راهنمای خرید و قیمت رابط یا موف بیمتال

رابط یا موف (آلومینیومی، مسی، بیمتال، رزینی و حرارتی) از جمله لوازمی هستند که به منظور ایجاد اتصال ایمن در انواع سیم و کابل مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورتی که قصد خرید و اطلاع از قیمت رابط یا موف بیمتال  را دارید، می‌بایست حتما پیش از خرید این راهنما را مطالعه نمایید.

در یک تعریف کلی می‌توان اینگونه گفت که این محصولات به کمک شیوه‌های متعددی می‌توانند انواع سیم یا کابل برق را با ایمن‌ترین حالت ممکن برای استفاده‌های گوناگون اعم از (تعویض سیم یا کابل خراب شده، طولانی‌تر کردن مسیر سیم کشی و…) به صورت دائمی به یکدیگر اتصال دهند.

 

چرا خرید رابط یا موف بیمتال اهمیت زیادی دارد؟

در سیم کشی ساختمان‌ها اتصالات دائمی دارای اهمیت بسیار زیادی است. چنانچه در این اتصالات کوچک‌ترین مشکل و ایرادی به وجود آید، نه تنها باعث قطع شدن جریان الکتریکی خواهد شد، بلکه احتمال بروز حوادث ناگوار نیز وجود دارد. به همین خاطر و به جهت حفظ ایمنی ساختمان و سیستم برق، می‌بایست از رابط یا موف بیمتال استفاده کرد.

 

اتصالات فول بیمتال چیست؟

صنعت برق طی سال‌های بسیاری در تلاش بوده است در تجهیزات، لوازم، سیم و کابل‌های برق از فلز آلومینیوم که قیمت مناسب‌تر و وزن کمتری دارد و نیز کمتر دچار خوردگی می‌شود را جایگزین فلز گران قیمت، سنگین و در معرض اکسید شدن مس کند. البته ناگفته نماند که در بسیاری از موارد هم موفق شده است.

لیکن همچنان استفاده از مس در صنعت در توزیع و انتقال و تولید برق به حدی زیاد است که هرگز مشکل برقراری اتصال مطمئن و بدون نقص میان کابل‌های آلومینیومی و مسی شبکه‌های برق برطرف نگردیده است. اتصالات دو فلزی یا بیمتال نتیجه یکی از تلاش‌های انجام شده در این زمینه است. 

اما باید بگوییم که در چند سال اخیر فناوری مدرن‌تری وارد عرصه صنعت برق شده است که تا حدودی کاملا این مشکل را برطرف ساخته است. اتصالات دو فلزی یا به بیانی دیگر، اتصالات فول بیمتال(Full-Bimetal)  اصطلاحی که در بازار ایران رواج یافته است.

چرا اتصالات فول بیمتال؟

به این خاطر که این اتصالات از جمله کابلشو و موف و دیگر انواع کانکتور و کلمپ قادر هستند هر سیم و کابل و شینه و کلید و… از جنس مس یا آلومینیومی را بدون ایراد و بدون ایجاد مشکل پیل گالوانیک به یکدیگر متصل کنند.

در این فناوری، فلز پایه مورد استفاده در ساخت کابلشو و موف و سایر اتصالات فلزی، آلیاژ به خصوصی از آلومینیوم است که از طریق تکنولوژی آبکاری، دو لایه فلز غیر همسان با ضخامت‌های مشخص بر روی آن قرار می‌گیرند.

چه به لحاظ تئوری و چه در تجربیات مختلف و طولانی به صورت عملی اثبات شده است که کابلشو و رابط‌های تولید شده با این فناوری علاوه بر مقاومت در مقابل شرایط محیطی به خصوص خوردگی، از هم‌خوانی کامل با تمامی تجهیزات و وسایل، سیم‌ها و کابل‌های مسی و آلومینیومی برخوردار است. در حال حاضر، کمپانی‌های معتبر اروپایی و آمریکایی تا سطح ولتاژ 500 کیلوولت از اتصالات تولید شده با این تکنولوژی بهره‌مند می‌گردند.

 

جمع بندی رابط یا موف بیمتال

در این مطلب سعی داشتیم تا به طور کامل به توضیح رابط یا موف بیمتال بپردازیم و دانستیم که رسانا بودن جریان الکتریسیته در فلز آلومینیوم در مقایسه با بسیار مس کمتر است. در نتیجه به این خاطر که جریانی که توسط موف میان دو کابل مسی و آلومینیومی انتقال پیدا می‌کند در همه مسیر از مقاومت یکسانی برخوردار باشد، لازم است کابل آلومینیومی دارای سطح مقطع بالاتری در برابر کابل مسی باشد.

برای اتصال یک کابل مسی به یک کابل آلومینیومی می‌بایست از رابط یا موف بیمتال بهره‌گیری کرد. موف‌های بیمتال این قابلیت را دارند که از خورده شدن و اکسید شدن ناشی از اتصال دو فلز غیر همسان مانند مس و آلومینیوم جلوگیری کنند.